Hà Nội: Cảnh Báo Về Tình Trạng Bọ Chét Đốt Gây Nguy Hiểm Cho Người Dân, Nhiều Trường Hợp Phải Nhập Viện

BS.CKII Quách Thị Hà Giang, Trưởng Khoa Điều trị bệnh da nam giới tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, vừa thông báo một thực trạng đáng lo ngại: gần đây, bệnh viện đã ghi nhận một số lượng gia tăng bệnh nhân mắc sẩn ngứa do bọ chét, không chỉ ở trẻ nhỏ mà còn ở người lớn. Điều này khiến cho cả cộng đồng phải chú ý và cảnh giác hơn bao giờ hết!

Theo BS Giang, biểu hiện thường thấy của các vết thương do bọ chét là các sẩn huyết thanh, kích thước 1-2mm, gồ cao hơn mặt da, gây ngứa ngáy. Trong trường hợp phản ứng mạnh, có thể thấy viêm tấy đỏ lan tỏa xung quanh sẩn. Thương tổn thường gặp chủ yếu ở phần da hở.

Thương tổn do bọ chét có thể điều trị bằng thuốc, tuy nhiên người dân cần nhận biết được căn nguyên và loại trừ bọ chét thì bệnh mới có thể khôi phục hoàn toàn. Ảnh minh họa: Internet

Người bệnh và người nhà thường không nhận biết được căn nguyên gây bệnh. Một số người đã quan sát được bọ chét có kích thước nhỏ, màu đen hoặc nâu đất, không có cánh, có khả năng nhảy rất nhanh trên da và môi trường xung quanh như sàn nhà, ga giường, thảm và ở vật nuôi.

Các loại bọ chét gây sẩn ngứa:

Bọ chét mèo: Ctenocephalides felis.

Bọ chét chó: Ctenocephalides canis.

Bọ chét người: Pulex irritans.

Bọ chét chuột miền Bắc: Nosospsyllus fasciatus.

Bọ chét phường Đông: Xenopsylla cheopis.

Việc hiểu biết về các loại bọ chét là rất quan trọng, giúp chúng ta nắm được sự phân bố của chúng trên thế giới, mức độ, khả năng gây bệnh và truyền bệnh của chúng.

Nhận dạng:

– Bọ chét có kích thước 0,5 x 3.5mm.

– Màu đen hoặc nâu đất (bọ chét chó hoặc mèo).

– Không có cánh, người có nhiều gai nhọn ở phía sau.

– Hai cẳng sau mập và dài, dùng để nhảy.

Chu kỳ và môi trường sống của bọ chét:

Bọ chét là loại ký sinh trùng biến thái hoàn toàn. Vòng đời của bọ chét khoảng 20 đến 35 ngày phụ thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm của môi trường. Bọ chét phát triển trong điều kiện nóng ẩm, thích hợp ở nhiệt độ 21-35oC và độ ẩm 70-85%. Gặp điều kiện không thuận lợi, khi nhiệt độ đạt ngưỡng hạ thấp thì bọ chét ngừng phát triển và tồn tại kéo dài vài tháng đến một năm.

Ở môi trường trong nhà, bọ chét sinh sản quanh năm, ngoài trời chỉ phát triển vào những tháng ẩm. Ở miền Bắc nước ta, bọ chét phát triển nhiều vào tháng 2 tháng 3 khi thời tiết chuyển từ mùa đông sang mùa xuân. Vòng đời của bọ chét có 03 giai đoạn: Giai đoạn ấu trùng, giai đoạn nhộng và giai đoạn trưởng thành.

Bọ chét trưởng thành có kích thước nhỏ, dài khoảng 1,5-3,3mm, màu đen thẫm hoặc nâu, đôi chân sau thay đổi, dài, to mập để nhảy. Bọ chét trưởng thành có thể nhảy cao đến 18 cm và xa đến 33cm. Thân chúng dẹt ở hai bên, lưng có những gai nhọn ở phía sau làm hoạt động của chúng chỉ tiện về phía trước xuyên vào lông, tóc của vật chủ và giúp chúng không bị tuột ra ngoài.

Bọ chét trưởng thành tồn tại ở trong kén cho đến khi gặp vật chủ thích hợp. Tùy theo điều kiện của môi trường, bọ chét trưởng thành có thể ở trong kén tới 5 tháng để chờ vật chủ.

Trong kén, bọ chét trưởng thành nhận biết được sự có mặt của vật chủ thích hợp bằng cảm nhận hơi nóng, mùi của cơ thể vật chủ, lượng khí, dung động của sàn và môi trường xung quanh.

Khi phát hiện được vật chủ thích hợp, bọ chét chui ngay ra khỏi kén và tìm đến vật chủ. Điểm sinh thái này chính là lý do mà người ta thấy bọ chét trưởng thành xuất hiện nhiều khi người ta trở về nhà sau chuyến du lịch hoặc khi dẫn đến nhà mới.

Bọ chét đốt người, để hút máu gây sẩn ngứa, ở Việt Nam thường gặp bọ chét chó và bọ chét mèo. Ảnh minh họa: Internet

Gây bệnh và truyền bệnh:

Bọ chét đốt người, để hút máu gây sẩn ngứa, ở Việt Nam thường gặp bọ chét chó và bọ chét mèo. Thương tổn thường gặp ở phần da hở hoặc ở những vùng da tiếp xúc trực tiếp với con vật khi người ta ôm, bện chúng như: Vùng cổ, mặt, tay, chân, vùng quanh thắt lưng.

Ngoài ra bọ chét có thể là vật chủ trung gian truyền một số bệnh. Bọ chét phương Đông (Xenopsylla cheopis) truyền một số bệnh dịch, bệnh sốt kéo dài từ chuột sang người. Bọ chét mèo và chó truyền bệnh sán dây từ vật chủ này sang vật chủ khác…

Điều trị:

Không chỉ cần sự phát triển của bọ chét là hết sức phức tạp. Bởi vì vòng đời của bọ chét có nhiều giai đoạn phát triển ngoài vật chủ.

– Trước hết phải cắt nguồn lây. Vật nuôi trong nhà là nguồn lây đầu tiên và là nguồn dự trữ mầm bệnh. Vì vậy, phải xác định con vật nào có bọ chét (chó, mèo…) để loại bỏ hoặc điều trị cho chúng, đồng thời vệ sinh nơi ở của chúng bằng cách phun hoặc xịt thuốc trừ sâu, thuốc diệt côn trùng để tiêu diệt trứng, ấu trùng, nhộng và bọ chét trưởng thành.

– Điều trị sẩn ngứa ở người do bọ chét đốt.

+ Chủ yếu điều trị tại chỗ: Bôi kem kháng histamin hoặc kem corticoid hoặc DEP, nếu có viêm tấy, bội nhiễm dùng thuốc sát khuẩn hoặc kem kháng sinh.

+ Trường hợp ngứa nhiều có thể kết hợp dùng kháng histamin toàn thân.

+ Chú ý vệ sinh quần, áo, chân chiếu và nơi ở.